H ΑΠΟΝΟΜΗ των Βραβείων του Β' Πανελλήνιου Λογοτεχνικού Διαγωνισμού του περιοδικού "ΥΦΟΣ" θα γίνει την Kυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2008 και ώρα 10.00 το πρωί στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων Ακαδημίας 50.
Αγαπητοί ομοιοπαθόντες και παροντες στη σημερινή απονομή βραβείων του διαγωνισμού του "Ύφος" παρακαλώ μοιραστείτε τις εντυπώσεις σας με εμάς τους έγκλειστους σε στρατόπεδα συμμετέχοντες στον ίδιο διαγωνισμό! εν αναμονή των σχολιων σας,
Θεωρώ λανθασμένη την τακτική του περιοδικού να προσκαλέσει όλους τους συμμετέχοντες και όχι μόνο αυτούς που πήραν διάκριση, όπως συμβαίνει σε κάθε διαγωνισμό. Προ- κειμένου να έχουν κόσμο, άφησαν τους πάντες να ελπίζουν σε κάποιο βραβείο, το οποίο σημειωτέον, πε- ριμένουν πάνω από έναν χρόνο λόγω αδικαιολόγητης αργοπορίας έκδοσης των αποτελεσμάτων...
Δυστυχώς και γω δεν έχω τις καλύτερες εντυπώσεις. Όλα μου φάνηκαν πολύ πρόχειρα. Όταν μπήκα στην αίθουσα - που ήταν σχεδόν γεμάτη - δεν υπήρχε κανείς από την επιτροπή εκεί, ούτε καν κάποιος στην πόρτα, να μας πει αν καθόμαστε κάπου συγκεκριμένα (θα καταλάβει τι λέω όποιος έχει παρεβρεθεί σε τελετές άλλων διαγωνισμών). Όπως και δεν μας συστήθηκαν, έχω ακόμα την απορία αν ο κύριος στο κέντρο - που ως επί το πλείστον μιλούσε - ήταν ο κ. Πάνος Αϊβαλής. Ίσως απλά να μου διέφυγε, δεν ξέρω. Είδαμε πάντως μια απονομή που απλά έδωσαν ένα χαρτί σε κάθε νικητή. Δεν ειπώθηκαν καν δυο λόγια για κάθε βραβευθέν έργο, τουλάχιστον για τα διηγήματα. Δεν θέλω να πω περισσότερα γιατί στα μισά της απονομής των βραβείων ποίησης έφυγα. Ίσως μετά να καλυτέρεψαν τα πράγματα. Εύχομαι πάντως συγχαρητήρια στα παιδιά που κέρδισαν. Από τα λίγα που ειπώθηκαν κατά την απονομή, (από τους τίτλους των διηγημάτων δηλαδή και από δυο λόγια που είπαν οι ίδιοι οι δημιουργοί στο μικρόφωνο) φαίνεται πως ήταν κείμενα γραμμένα από καρδιάς. Ελπίζω να τα διαβάσουμε στην σελίδα του ΥΦΟΣ, ή κάπου αλλού.
Αγαπητέ φίλε, καλησπέρα. Συμφωνώ σε όσα γράφεις και επαυξάνω... Έτσι για την ιστορία - χωρίς να θέλω να δικαιολογήσω ενδεχόμενες ελλείψεις και παραλείψεις στην οργάνωση της εκδήλωσης από πλευράς περιοδικού - την περασμένη βδομάδα ήμουν στα Κύθηρα καλεσμένος σε Συνέδριο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Σάββατο το μεσημέρι πέρασα τον Κάβο Μαλιά με 8-9 μποφόρ και στη συνέχεια με ένα fiat seicento διέσχισα την Πελοπόννησο από τη Νεάπολη Λακωνίας φτάνοντας στο σπίτι μου στη Νέα Μάκρη στις 2 το πρωί της Κυριακής, ημέρα της εκδήλωσης. Έτσι εκ των πραγμάτων ήρθε το αποτέλεσμα που είδες και δε σου άρεσε και πολύ. Πάντως είχαμε πολλές και ιδιαίτερα αξιόλογες συμμετοχές, κείμενα καλογραμμένα από νέους ανθρώπους, τους οποίους εδώ και δέκα χρόνια επιθυμεί να στηρίζει το περιοδικό μας, μακριά από το συντηρητισμό που απειλεί να μας καταβροχθίσει σ' αυτή τη χώρα. Μέσα στα σχέδιά μας είναι η έκδοση μιας ανθολογίας με τα καλύτερα διηγήματα, ποιήματα και δοκίμια του διαγωνισμού και σε αυτό περιμένουμε και τη δική σας στήριξη για να το πραγματοποιήσουμε. Οι καλόπιστες κριτικές από φίλους είναι καλοδεχούμενες για να διορθώνουμε τα κακώς κείμενα. Ουδείς αλάνθαστος. Και να θυμηθούμε τον Μπ. Μπρεχτ: "Αξία δεν έχει η νίκη, αλλά ο αγώνας για τη νίκη". Με φιλικούς χαιρετισμούς από τη γειτονική Αρκαδία Πάνος Αϊβαλής (ναι, δυστυχώς, αυτός που καθόταν στη μέση).
Ναι, οι περισσότεροι συμφωνούμε με αυτό που είπε ο Μπρεχτ, ή τουλάχιστον έτσι θέλω να πιστεύω. Η μικρή κριτική που ασκήθηκε σε αυτό το μπλογκ, από εμένα και την shelter πιο πάνω, είναι φυσικά καλοπροαίρετη, αν και είναι περισσότερο η προσωπική μας άποψη από την συμμετοχή στον διαγωνισμό, παρά κάποια σπουδαία κριτική. Αν μπορούσαμε να ακούσουμε ακόμα περισσότερες απόψεις από τους υπόλοιπους που παραβρέθηκαν θα ήταν πράγματι καλό. Από κει και πέρα, η καλοπροαίρετη κριτική και η αναγνώριση των λαθών είναι πάντα μια καλή βάση για βελτίωση. Θέλουμε, βλέπετε, όλοι εμείς οι συμμετέχοντες, κερδισμένοι ή μη, να ξέρουμε πως συμμετέχουμε σε κάτι που πράγματι αξίζει την προσπάθεια μας, γιατί και εμείς οι ερασιτέχνες γραφιάδες κουτουλάμε τυφλά σε αυτή την ελληνική λογοτεχνία. Πέρα από την τελετή, που όπως είπα δεν μπορώ να την κρίνω πράγματι γιατί δεν έκατσα έως τέλους, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να βελτιωθούν σε αντίστοιχους διαγωνισμούς. Για παράδειγμα, δηλώνουμε συμμετοχή χωρίς να ξέρουμε με τι κριτήρια θα βραβευθούν τα κείμενα. Θέλει η επιτροπή που θα τα κρίνει να περνά το κείμενο ένα μήνυμα; Αρκεί απλά μια όμορφη αλλά ανούσια ιστορία; Ή το να περιγράψεις ένα συναίσθημα με τις πιο κατάλληλες λέξεις είναι αρκετό; Πιστεύω πια, από τις αρκετές συμμετοχές που έχω πάρει σε διαγωνισμούς, πως είναι ανάγκη να υπάρχει ένας καθορισμός κριτηρίων εξ αρχής, ώστε να γνωρίζουμε πως θα βαθμολογηθεί ένα κείμενο. Για το διήγημα πχ (και αναφέρω αυτό γιατί μόνο με αυτό ασχολούμε), θα μπορούσαν να υπάρχουν κατηγορίες όπως πρωτοτυπία, πρόζα, οικονομία λόγου ίσως, κι ένα σωρό άλλα που σίγουρα εσείς γνωρίζεται καλύτερα, γενικώς μια διάσπαση σε επιμέρους στοιχεία που να βαθμολογούνται ξεχωριστά, και η άρθροιση τους να δίνει το τελικό απότεσμα του κειμένου. Εμείς, δυστυχώς, δεν γνωρίζουμε πολλά από τα βασικά της λογοτεχνίας, και μπορεί να διαβάσουμε ένα διήγημα του Τζέιμς Τζόυς και να χασμουρηθούμε, όταν δεν ξέρουμε τι το έκανε ένα πραγματικά σπουδαίο διήγημα. Πόσο μάλλον τι χρειάζεται ώστε να μπορέσουμε να στείλουμε και εμείς μια αξιοπρεπή συμμετοχή. Μετράει πράγματι ο αγώνας για την νίκη, αλλά μόνο όταν μαθαίνουμε κάτι από αυτόν τον αγώνα. Αλλοιώς, ρίχνουμε βράχους όπως ο Κύκλωπας στον Οδυσσέα.
Σε συνέχεια των παραπάνω σχολίων σας, θέλω να κάνω κάποιες παρατηρήσεις, ως μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού ΥΦΟΣ, σχετικά με το πως βλέπουμε κι εμείς τα πράγματα με τη λογοτεχνία και τους "διαγωνισμούς". Σαν περιοδικό δεν πιστεύουμε στους "διαγωνισμούς" (μας θυμίζει σχολείο με όλα τα επακόλουθα που συνεπάγεται αυτό) και μακάρι να βρίσκαμε κάποιο άλλο όρο για να χαρακτηρίσουμε αυτό που κάναμε. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που δεν κάναμε περαιτέρω διάκριση σε Α, Β, Γ κλπ βραβείο και έπαινο. Μας ενδιέφερε να δώσουμε την ευκαιρία σ' αυτούς που γράφουν να στείλουν τη συμμετοχή τους και να μπορέσουν να δουν τυπωμένα τα δημιουργήματά τους. Βέβαια, επειδή η συμμετοχή ήταν ανέλπιστα μεγάλη (μόνο τα διηγήματα ήταν περίπου 150) στην ανθολογία που σκοπεύουμε να εκδώσουμε θα περιληφθούν τα καλύτερα (όχι μόνο τα βραβευμένα). Σημασία δεν έχουν μόνο τα βραβεία, αλλά η δυνατότητα να βγουν έξω από τα συρτάρια (ή τον Η/Υ) αυτά που γράφουμε. Θέσατε επίσης ένα ζήτημα που σηκώνει μεγάλη κουβέντα: αυτό του καθορισμού των κριτηρίων για την αξία ενός λογοτεχνικού έργου. Δεν μπορώ να το απαντήσω, μπορώ όμως να κάνω κάποιες σκέψεις. Πιστεύω ότι ένα λογοτεχνικό έργο (διήγημα στην περίπτωσή μας) δεν μπορεί να διασπαστεί σε επί μέρους στοιχεία που θα βαθμολογηθούν χωριστά και μετά θα προστεθούν για να βγει το αποτέλεσμα. Αυτό μπορεί να το κάνει κάποιος τυπικός φιλόλογος ή ο Αλογοσκούφης (ξέρετε, αντικειμενικά κριτήρια) και το μόνο που θα καταφέρει θα είναι να σκοτώσει τη λογοτεχνία. Δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια σε ένα διαγωνισμό (τουλάχιστον στο δικό μας). Σίγουρα λαμβάνει κάποιος υπόψη του την ανάπτυξη των χαρακτήρων, την ιδέα, την ατμόσφαιρα του έργου, τη δομή και την τεχνική, το ύφος, την πλοκή. Όμως ένα καλό διήγημα δεν είναι το άθροισμα των πιο πάνω στοιχείων, αλλά μια ξεχωριστή οντότητα που στέκει πάνω από τα μέρη που την απαρτίζουν. Και ποιος σας είπε ότι η συμμετοχή σας δεν ήταν αξιοπρεπής; Το alter ego σας ήταν από τα πολύ καλά διηγήματα που λυπήθηκα που έμεινε τελικά έξω (δεν σας κολακεύω, είναι η αλήθεια). Σκεφτείτε όμως: τα αποτελέσματα ενός διαγωνισμού εξαρτώνται από τη σύνθεση της κριτικής επιτροπής και τις συμμετοχές που έχουν σταλεί. Αν έλειπαν κάποιες συμμετοχές ή είχαν σταλεί κάποιες άλλες ή αν η επιτροπή απαρτιζόταν από άλλα μέλη τα αποτελέσματα θα ήταν αρκετά διαφορετικά. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, δεν υπάρχουν κριτήρια και σε μεγάλο βαθμό επεμβαίνει η τυχαιότητα. Και αυτό είμαι σίγουρη πως συμβαίνει σε όλους τους διαγωνισμούς. Πάντως θα φροντίσουμε να ανεβάσουμε στο Blog του ΥΦΟΥΣ δυο λόγια για κάθε ένα από τα βραβευμένα διηγήματα, μια και δεν το κάναμε στην απονομή. Και κάτι τελευταίο: γιατί πρέπει οι απονομές να μοιάζουν; Γιατί έπρεπε να κάνουμε ό,τι και οι άλλοι; Ας απελευθερωθούμε από τα στερεότυπα και ας κάνουμε κάτι καινούργιο. Κρίμα που δε μείνατε μέχρι το τέλος. Θα μπορούσαμε να τα πούμε από κοντά πίνοντας λίγο Αρκαδικό οίνο από το κτήμα Σπυρόπουλου. Ελπίζουμε σε μια συνάντηση στο μέλλον.
Δέχομαι την άποψη σας για τα κριτήρια, αν και δεν την πολυασπάζομαι. Συμφωνώ πως δεν πρέπει να υπάρχει κονσερβοποίηση στα κείμενα, αλλά θεωρώ επίσης πως ανάμεσα σε δύο εξίσου καλογραμμένα διηγήματα, ξεχωρίζει αυτό που περνάει ένα σοβαρό μήνυμα, ανάμεσα σε δύο εξίσου καλογραμμένα διηγήματα που περνούν ένα σοβαρό μήνυμα ξεχωρίζει το πιο πρωτότυπο, και ούτω καθεξής, κι αυτό είναι για παράδειγμα ένα κριτήριο επιλογής. Εν πάση περιπτώση, δεν είμαι φιλόλογος ούτε κάποιος ειδικός του χώρου. Λέω τα πράγματα όπως τα βλέπω από την δικιά μου σκοπιά. Να διευκρινήσω όμως πως δεν αναφέρθηκα στην ιστορία μου Alter Ego, αναφέρθηκα γενικά στους διαγωνισμούς και στα κριτήρια βραβεύσεων, μιας και ο κ. Πάνος ανέφερε το ρητό του Μπρεχτ και την σημασία του αγώνα για την νίκη. Ήταν οι σκέψεις μου για το πως μπορεί να έχει πράγματι σημασία ο αγώνας για την νίκη σε παρόμοιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Όσο αφορά τις τελετές, φυσικά και δεν χρειάζεται να μοιάζουν, αλλά δεν πολυκαταλαβαίνω το 'κάτι καινούργιο' και τι εννοείτε. Έχω δει όμως μια σημαντική διαφορά σε εσάς: χρησιμοποιείτε το ίντερνετ. Κι αυτό είναι κάτι που από καιρό έχω αναφέρει, καθώς οι περισσότεροι λογοτεχνικοί κύκλοι τον αγνοούν. Και, φυσικά, πέρα από την ιστοσελίδα σας, είναι ιδιαίτερα θετικό ότι απαντάτε σε σελίδες όπως και αυτή εδώ, και συμμετέχετε γενικώς στα διαδικτυακά δρώμενα.
Χαίρομαι που συνεχίζουμε την επικοινωνία. Λέγοντας κάτι "καινούργιο" για τους διαγωνισμούς εννοούσα το ότι δεν κάναμε διάκριση ανάμεσα στα βραβεία και το ότι θέλαμε να δώσουμε περισσότερο έμφαση στη συμμετοχή. Και βέβαια θέλαμε να "ανακαλύψουμε" νέους συγγραφείς και να τους δώσουμε (όσο μπορούμε) τη δυνατότητα να δημοσιεύσουν τα έργα τους. Η αλήθεια είναι πως το κλίμα της εκδήλωσης σήκωνε και μια συζήτηση που θα μπορούσε να γίνει στο τέλος και όσα λέμε τώρα διαδικτυακά να είχαν ειπωθεί εκεί. Επίσης δεν κατάλαβα κι εγώ μια δική σας αναφορά για τις συγκεκριμένες θέσεις που θα έπρεπε να καθίσετε. Δηλαδή σε άλλους διαγωνισμούς καθορίζει κάποιος τις θέσεις; Να, κάτι που δε θα θέλαμε ποτέ να κάνουμε. Προσπαθήσαμε να υπάρχει μια φιλική ατμόσφαιρα, οι δημιουργοί (όσοι ήθελαν βέβαια) μίλησαν για τα κείμενά τους και έγιναν και δυο τρεις παρεμβάσεις. Ο διαγωνισμός ήταν για μας μια ευκαιρία να επικοινωνήσουμε με όλους εσάς που γράφετε και να συνεχίσουμε αυτή την επικοινωνία και μετά το διαγωνισμό. Μακάρι να ήταν κι άλλοι τόσο "επικοινωνιακοί" σαν εσάς και να ακούγαμε και άλλες απόψεις. Όσο για το θέμα των κριτηρίων δεν μπορώ να πω ότι διαφωνώ. Σίγουρα ισχύουν και αυτά που λέτε, απλώς δεν μπορεί κάποιος να βάλει συγκεκριμένους κανόνες. Πρόκειται όμως για μια μεγάλη συζήτηση που ίσως κάνουμε μια άλλη φορά. Πάντως μια ιδέα που είχαμε αυτές τις μέρες είναι ο επόμενος διαγωνισμός να είναι διαδικτυακός. Βέβαια, είναι ακόμα μια σκέψη, αλλά αν το αποφασίσουμε θα θέλαμε και τη συνδρομή σας για να το πετύχουμε.
Για τις θέσεις, όταν είχα πάει στην τελετή εκείνου του διαγωνισμού, κάποιος μου είχε υποδείξει απλά την πτέρυγα που κάθονταν και οι υπόλοιποι διακριθέντες. Όχι πως είναι κάτι σημαντικό αλλά, όταν μπαίνεις τελείως άγνωστος σε ένα χώρο με τόσο κόσμο και πιθανώς είσαι και λίγο ψαρωμένος, είναι καλό να βρίσκεται κάποιος εκεί να σου υποδείξει κανά δυο πράγματα. Ο διαγωνισμός στο internet θα βρει σύμφωνους πολλούς, και φυσικά να βοηθήσουμε κι εμείς όπως μπορούμε.
12 σχόλια:
Τελικά το ΥΦΟΣ μας έστειλε πρόσκλη-
ση και εφημερίδα με δημοσιευμένα
τα ονόματα των συμμετεχόντων. Πάμε
λοιπόν την Κυριακή και βλέπουμε...
Ναι, την έλαβα κι εγώ, εκτός από την εφημερίδα.
Πολύ ασυνήθιστα όλα αυτά για διαγωνισμό, είμαι πολύ περίεργος.
Για να δούμε και την απονομή.
Αγαπητοί ομοιοπαθόντες και παροντες στη σημερινή απονομή βραβείων του διαγωνισμού του "Ύφος" παρακαλώ μοιραστείτε τις εντυπώσεις σας με εμάς τους έγκλειστους σε στρατόπεδα συμμετέχοντες στον ίδιο διαγωνισμό! εν αναμονή των σχολιων σας,
Οι εναπομείναντες οπίσω.
Θεωρώ λανθασμένη την τακτική του
περιοδικού να προσκαλέσει όλους
τους συμμετέχοντες και όχι μόνο
αυτούς που πήραν διάκριση, όπως
συμβαίνει σε κάθε διαγωνισμό. Προ-
κειμένου να έχουν κόσμο, άφησαν τους πάντες να ελπίζουν σε κάποιο
βραβείο, το οποίο σημειωτέον, πε-
ριμένουν πάνω από έναν χρόνο λόγω
αδικαιολόγητης αργοπορίας έκδοσης
των αποτελεσμάτων...
Δυστυχώς και γω δεν έχω τις καλύτερες εντυπώσεις. Όλα μου φάνηκαν πολύ πρόχειρα. Όταν μπήκα στην αίθουσα - που ήταν σχεδόν γεμάτη - δεν υπήρχε κανείς από την επιτροπή εκεί, ούτε καν κάποιος στην πόρτα, να μας πει αν καθόμαστε κάπου συγκεκριμένα (θα καταλάβει τι λέω όποιος έχει παρεβρεθεί σε τελετές άλλων διαγωνισμών). Όπως και δεν μας συστήθηκαν, έχω ακόμα την απορία αν ο κύριος στο κέντρο - που ως επί το πλείστον μιλούσε - ήταν ο κ. Πάνος Αϊβαλής. Ίσως απλά να μου διέφυγε, δεν ξέρω. Είδαμε πάντως μια απονομή που απλά έδωσαν ένα χαρτί σε κάθε νικητή. Δεν ειπώθηκαν καν δυο λόγια για κάθε βραβευθέν έργο, τουλάχιστον για τα διηγήματα. Δεν θέλω να πω περισσότερα γιατί στα μισά της απονομής των βραβείων ποίησης έφυγα. Ίσως μετά να καλυτέρεψαν τα πράγματα.
Εύχομαι πάντως συγχαρητήρια στα παιδιά που κέρδισαν. Από τα λίγα που ειπώθηκαν κατά την απονομή, (από τους τίτλους των διηγημάτων δηλαδή και από δυο λόγια που είπαν οι ίδιοι οι δημιουργοί στο μικρόφωνο) φαίνεται πως ήταν κείμενα γραμμένα από καρδιάς. Ελπίζω να τα διαβάσουμε στην σελίδα του ΥΦΟΣ, ή κάπου αλλού.
Αγαπητέ φίλε, καλησπέρα.
Συμφωνώ σε όσα γράφεις και επαυξάνω... Έτσι για την ιστορία - χωρίς να θέλω να δικαιολογήσω ενδεχόμενες ελλείψεις και παραλείψεις στην οργάνωση της εκδήλωσης από πλευράς περιοδικού - την περασμένη βδομάδα ήμουν στα Κύθηρα καλεσμένος σε Συνέδριο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Σάββατο το μεσημέρι πέρασα τον Κάβο Μαλιά με 8-9 μποφόρ και στη συνέχεια με ένα fiat seicento διέσχισα την Πελοπόννησο από τη Νεάπολη Λακωνίας φτάνοντας στο σπίτι μου στη Νέα Μάκρη στις 2 το πρωί της Κυριακής, ημέρα της εκδήλωσης. Έτσι εκ των πραγμάτων ήρθε το αποτέλεσμα που είδες και δε σου άρεσε και πολύ.
Πάντως είχαμε πολλές και ιδιαίτερα αξιόλογες συμμετοχές, κείμενα καλογραμμένα από νέους ανθρώπους, τους οποίους εδώ και δέκα χρόνια επιθυμεί να στηρίζει το περιοδικό μας, μακριά από το συντηρητισμό που απειλεί να μας καταβροχθίσει σ' αυτή τη χώρα.
Μέσα στα σχέδιά μας είναι η έκδοση μιας ανθολογίας με τα καλύτερα διηγήματα, ποιήματα και δοκίμια του διαγωνισμού και σε αυτό περιμένουμε και τη δική σας στήριξη για να το πραγματοποιήσουμε.
Οι καλόπιστες κριτικές από φίλους είναι καλοδεχούμενες για να διορθώνουμε τα κακώς κείμενα. Ουδείς αλάνθαστος.
Και να θυμηθούμε τον Μπ. Μπρεχτ: "Αξία δεν έχει η νίκη, αλλά ο αγώνας για τη νίκη".
Με φιλικούς χαιρετισμούς
από τη γειτονική Αρκαδία
Πάνος Αϊβαλής (ναι, δυστυχώς, αυτός που καθόταν στη μέση).
Ναι, οι περισσότεροι συμφωνούμε με αυτό που είπε ο Μπρεχτ, ή τουλάχιστον έτσι θέλω να πιστεύω.
Η μικρή κριτική που ασκήθηκε σε αυτό το μπλογκ, από εμένα και την shelter πιο πάνω, είναι φυσικά καλοπροαίρετη, αν και είναι περισσότερο η προσωπική μας άποψη από την συμμετοχή στον διαγωνισμό, παρά κάποια σπουδαία κριτική. Αν μπορούσαμε να ακούσουμε ακόμα περισσότερες απόψεις από τους υπόλοιπους που παραβρέθηκαν θα ήταν πράγματι καλό.
Από κει και πέρα, η καλοπροαίρετη κριτική και η αναγνώριση των λαθών είναι πάντα μια καλή βάση για βελτίωση. Θέλουμε, βλέπετε, όλοι εμείς οι συμμετέχοντες, κερδισμένοι ή μη, να ξέρουμε πως συμμετέχουμε σε κάτι που πράγματι αξίζει την προσπάθεια μας, γιατί και εμείς οι ερασιτέχνες γραφιάδες κουτουλάμε τυφλά σε αυτή την ελληνική λογοτεχνία.
Πέρα από την τελετή, που όπως είπα δεν μπορώ να την κρίνω πράγματι γιατί δεν έκατσα έως τέλους, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να βελτιωθούν σε αντίστοιχους διαγωνισμούς. Για παράδειγμα, δηλώνουμε συμμετοχή χωρίς να ξέρουμε με τι κριτήρια θα βραβευθούν τα κείμενα. Θέλει η επιτροπή που θα τα κρίνει να περνά το κείμενο ένα μήνυμα; Αρκεί απλά μια όμορφη αλλά ανούσια ιστορία; Ή το να περιγράψεις ένα συναίσθημα με τις πιο κατάλληλες λέξεις είναι αρκετό;
Πιστεύω πια, από τις αρκετές συμμετοχές που έχω πάρει σε διαγωνισμούς, πως είναι ανάγκη να υπάρχει ένας καθορισμός κριτηρίων εξ αρχής, ώστε να γνωρίζουμε πως θα βαθμολογηθεί ένα κείμενο. Για το διήγημα πχ (και αναφέρω αυτό γιατί μόνο με αυτό ασχολούμε), θα μπορούσαν να υπάρχουν κατηγορίες όπως πρωτοτυπία, πρόζα, οικονομία λόγου ίσως, κι ένα σωρό άλλα που σίγουρα εσείς γνωρίζεται καλύτερα, γενικώς μια διάσπαση σε επιμέρους στοιχεία που να βαθμολογούνται ξεχωριστά, και η άρθροιση τους να δίνει το τελικό απότεσμα του κειμένου.
Εμείς, δυστυχώς, δεν γνωρίζουμε πολλά από τα βασικά της λογοτεχνίας, και μπορεί να διαβάσουμε ένα διήγημα του Τζέιμς Τζόυς και να χασμουρηθούμε, όταν δεν ξέρουμε τι το έκανε ένα πραγματικά σπουδαίο διήγημα. Πόσο μάλλον τι χρειάζεται ώστε να μπορέσουμε να στείλουμε και εμείς μια αξιοπρεπή συμμετοχή.
Μετράει πράγματι ο αγώνας για την νίκη, αλλά μόνο όταν μαθαίνουμε κάτι από αυτόν τον αγώνα.
Αλλοιώς, ρίχνουμε βράχους όπως ο Κύκλωπας στον Οδυσσέα.
Σε συνέχεια των παραπάνω σχολίων σας, θέλω να κάνω κάποιες παρατηρήσεις, ως μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού ΥΦΟΣ, σχετικά με το πως βλέπουμε κι εμείς τα πράγματα με τη λογοτεχνία και τους "διαγωνισμούς". Σαν περιοδικό δεν πιστεύουμε στους "διαγωνισμούς" (μας θυμίζει σχολείο με όλα τα επακόλουθα που συνεπάγεται αυτό) και μακάρι να βρίσκαμε κάποιο άλλο όρο για να χαρακτηρίσουμε αυτό που κάναμε. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που δεν κάναμε περαιτέρω διάκριση σε Α, Β, Γ κλπ βραβείο και έπαινο. Μας ενδιέφερε να δώσουμε την ευκαιρία σ' αυτούς που γράφουν να στείλουν τη συμμετοχή τους και να μπορέσουν να δουν τυπωμένα τα δημιουργήματά τους. Βέβαια, επειδή η συμμετοχή ήταν ανέλπιστα μεγάλη (μόνο τα διηγήματα ήταν περίπου 150) στην ανθολογία που σκοπεύουμε να εκδώσουμε θα περιληφθούν τα καλύτερα (όχι μόνο τα βραβευμένα). Σημασία δεν έχουν μόνο τα βραβεία, αλλά η δυνατότητα να βγουν έξω από τα συρτάρια (ή τον Η/Υ) αυτά που γράφουμε.
Θέσατε επίσης ένα ζήτημα που σηκώνει μεγάλη κουβέντα: αυτό του καθορισμού των κριτηρίων για την αξία ενός λογοτεχνικού έργου. Δεν μπορώ να το απαντήσω, μπορώ όμως να κάνω κάποιες σκέψεις. Πιστεύω ότι ένα λογοτεχνικό έργο (διήγημα στην περίπτωσή μας) δεν μπορεί να διασπαστεί σε επί μέρους στοιχεία που θα βαθμολογηθούν χωριστά και μετά θα προστεθούν για να βγει το αποτέλεσμα. Αυτό μπορεί να το κάνει κάποιος τυπικός φιλόλογος ή ο Αλογοσκούφης (ξέρετε, αντικειμενικά κριτήρια) και το μόνο που θα καταφέρει θα είναι να σκοτώσει τη λογοτεχνία. Δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια σε ένα διαγωνισμό (τουλάχιστον στο δικό μας). Σίγουρα λαμβάνει κάποιος υπόψη του την ανάπτυξη των χαρακτήρων, την ιδέα, την ατμόσφαιρα του έργου, τη δομή και την τεχνική, το ύφος, την πλοκή. Όμως ένα καλό διήγημα δεν είναι το άθροισμα των πιο πάνω στοιχείων, αλλά μια ξεχωριστή οντότητα που στέκει πάνω από τα μέρη που την απαρτίζουν. Και ποιος σας είπε ότι η συμμετοχή σας δεν ήταν αξιοπρεπής; Το alter ego σας ήταν από τα πολύ καλά διηγήματα που λυπήθηκα που έμεινε τελικά έξω (δεν σας κολακεύω, είναι η αλήθεια). Σκεφτείτε όμως: τα αποτελέσματα ενός διαγωνισμού εξαρτώνται από τη σύνθεση της κριτικής επιτροπής και τις συμμετοχές που έχουν σταλεί. Αν έλειπαν κάποιες συμμετοχές ή είχαν σταλεί κάποιες άλλες ή αν η επιτροπή απαρτιζόταν από άλλα μέλη τα αποτελέσματα θα ήταν αρκετά διαφορετικά. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, δεν υπάρχουν κριτήρια και σε μεγάλο βαθμό επεμβαίνει η τυχαιότητα.
Και αυτό είμαι σίγουρη πως συμβαίνει σε όλους τους διαγωνισμούς.
Πάντως θα φροντίσουμε να ανεβάσουμε στο Blog του ΥΦΟΥΣ δυο λόγια για κάθε ένα από τα βραβευμένα διηγήματα, μια και δεν το κάναμε στην απονομή. Και κάτι τελευταίο: γιατί πρέπει οι απονομές να μοιάζουν; Γιατί έπρεπε να κάνουμε ό,τι και οι άλλοι; Ας απελευθερωθούμε από τα στερεότυπα και ας κάνουμε κάτι καινούργιο.
Κρίμα που δε μείνατε μέχρι το τέλος. Θα μπορούσαμε να τα πούμε από κοντά πίνοντας λίγο Αρκαδικό οίνο από το κτήμα Σπυρόπουλου. Ελπίζουμε σε μια συνάντηση στο μέλλον.
Δέχομαι την άποψη σας για τα κριτήρια, αν και δεν την πολυασπάζομαι. Συμφωνώ πως δεν πρέπει να υπάρχει κονσερβοποίηση στα κείμενα, αλλά θεωρώ επίσης πως ανάμεσα σε δύο εξίσου καλογραμμένα διηγήματα, ξεχωρίζει αυτό που περνάει ένα σοβαρό μήνυμα, ανάμεσα σε δύο εξίσου καλογραμμένα διηγήματα που περνούν ένα σοβαρό μήνυμα ξεχωρίζει το πιο πρωτότυπο, και ούτω καθεξής, κι αυτό είναι για παράδειγμα ένα κριτήριο επιλογής.
Εν πάση περιπτώση, δεν είμαι φιλόλογος ούτε κάποιος ειδικός του χώρου. Λέω τα πράγματα όπως τα βλέπω από την δικιά μου σκοπιά.
Να διευκρινήσω όμως πως δεν αναφέρθηκα στην ιστορία μου Alter Ego, αναφέρθηκα γενικά στους διαγωνισμούς και στα κριτήρια βραβεύσεων, μιας και ο κ. Πάνος ανέφερε το ρητό του Μπρεχτ και την σημασία του αγώνα για την νίκη.
Ήταν οι σκέψεις μου για το πως μπορεί να έχει πράγματι σημασία ο αγώνας για την νίκη σε παρόμοιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς.
Όσο αφορά τις τελετές, φυσικά και δεν χρειάζεται να μοιάζουν, αλλά δεν πολυκαταλαβαίνω το 'κάτι καινούργιο' και τι εννοείτε.
Έχω δει όμως μια σημαντική διαφορά σε εσάς: χρησιμοποιείτε το ίντερνετ. Κι αυτό είναι κάτι που από καιρό έχω αναφέρει, καθώς οι περισσότεροι λογοτεχνικοί κύκλοι τον αγνοούν.
Και, φυσικά, πέρα από την ιστοσελίδα σας, είναι ιδιαίτερα θετικό ότι απαντάτε σε σελίδες όπως και αυτή εδώ, και συμμετέχετε γενικώς στα διαδικτυακά δρώμενα.
Χαίρομαι που συνεχίζουμε την επικοινωνία. Λέγοντας κάτι "καινούργιο" για τους διαγωνισμούς εννοούσα το ότι δεν κάναμε διάκριση ανάμεσα στα βραβεία και το ότι θέλαμε να δώσουμε περισσότερο έμφαση στη συμμετοχή. Και βέβαια θέλαμε να "ανακαλύψουμε" νέους συγγραφείς και να τους δώσουμε (όσο μπορούμε) τη δυνατότητα να δημοσιεύσουν τα έργα τους.
Η αλήθεια είναι πως το κλίμα της εκδήλωσης σήκωνε και μια συζήτηση που θα μπορούσε να γίνει στο τέλος και όσα λέμε τώρα διαδικτυακά να είχαν ειπωθεί εκεί. Επίσης δεν κατάλαβα κι εγώ μια δική σας αναφορά για τις συγκεκριμένες θέσεις που θα έπρεπε να καθίσετε. Δηλαδή σε άλλους διαγωνισμούς καθορίζει κάποιος τις θέσεις; Να, κάτι που δε θα θέλαμε ποτέ να κάνουμε. Προσπαθήσαμε να υπάρχει μια φιλική ατμόσφαιρα, οι δημιουργοί (όσοι ήθελαν βέβαια) μίλησαν για τα κείμενά τους και έγιναν και δυο τρεις παρεμβάσεις.
Ο διαγωνισμός ήταν για μας μια ευκαιρία να επικοινωνήσουμε με όλους εσάς που γράφετε και να συνεχίσουμε αυτή την επικοινωνία και μετά το διαγωνισμό. Μακάρι να ήταν κι άλλοι τόσο "επικοινωνιακοί" σαν εσάς και να ακούγαμε και άλλες απόψεις.
Όσο για το θέμα των κριτηρίων δεν μπορώ να πω ότι διαφωνώ. Σίγουρα ισχύουν και αυτά που λέτε, απλώς δεν μπορεί κάποιος να βάλει συγκεκριμένους κανόνες. Πρόκειται όμως για μια μεγάλη συζήτηση που ίσως κάνουμε μια άλλη φορά.
Πάντως μια ιδέα που είχαμε αυτές τις μέρες είναι ο επόμενος διαγωνισμός να είναι διαδικτυακός. Βέβαια, είναι ακόμα μια σκέψη, αλλά αν το αποφασίσουμε θα θέλαμε και τη συνδρομή σας για να το πετύχουμε.
Για τις θέσεις, όταν είχα πάει στην τελετή εκείνου του διαγωνισμού, κάποιος μου είχε υποδείξει απλά την πτέρυγα που κάθονταν και οι υπόλοιποι διακριθέντες. Όχι πως είναι κάτι σημαντικό αλλά, όταν μπαίνεις τελείως άγνωστος σε ένα χώρο με τόσο κόσμο και πιθανώς είσαι και λίγο ψαρωμένος, είναι καλό να βρίσκεται κάποιος εκεί να σου υποδείξει κανά δυο πράγματα.
Ο διαγωνισμός στο internet θα βρει σύμφωνους πολλούς, και φυσικά να βοηθήσουμε κι εμείς όπως μπορούμε.
Τις προάλλες έπεσε στα χέρια
μου ένα τεύχος του περιοδικού
και το βρήκα πολύ ενδιαφέρον.
Εύχομαι στους συντάκτες καλή
συνέχεια...
Δημοσίευση σχολίου